Pro 28 | WSK | STEP | Memek betera kariimet alo mu, kari bo me nunga karoso bare am nagu lagasan. Bare kariimet ningo diram mu lion iwita sokel ago sanami gilingisan.

Proverbs 28

Ali sor te bitua ko den sang

1 Memek betera kariimet alo mu, kari bo me nunga karoso bare am nagu lagasan.
Bare kariimet ningo diram mu lion iwita sokel ago sanami gilingisan.
2 Ali sor bo ko kariimet nusupuling lagara se kilek memek bita lagasan,
umutang mu nunga supuling iru mu nunumi nogowom karo karo aratomonko.
Bare ali sor ko supuling ko ikia ningo ago,
mu nu ali sor ninguru ko sinar tauk se sokel ago bagurukko.
3 Supuling bo kariimet nungumik mel mena nunga ira kutuwuso,
mu nu tuwik lom kaposo ningam naung maguwuso iwitata.
4 Kariimet nuna ali sor ko munan den nubiring tusan,
mu nuna kariimet memek mu nunga nunup patowasan.
Bare kariimet arikaya munan den mu karo tusan,
mu nuna kariimet memek alo nunga ikia memek menawumonko ago kaesan.
5 Kariimet memek bitawara mu nuna munan diram ko duap me ko ikisan.
Bare kariimet KARI BIYA ko kuring bowa ningi bagasan,
mu anapeya munan diram mu nuna ninguru ko ikisan.

6 Kari kumik mel mena bare nu kari diram,
mu nu kari kumik mel suen biya ago se kilek memek bita lagoso mu kiaram. ^{▼▼Pro 28:6 Nangimik mel ago bagara: Pro 28:11,20,22. Reference saki mu Pro 10:15 te ago aniso.}
7 Kari kulak munan den karo tuso, mu nu ikia ningo nukote aniso.
Bare kari nu kolara amilmil biya ko kari nunga kitiso ale arungu geragoso, mu nu ko nuet dolara biya tuso.
8 Kari saki nikate manga tasan se aking ni daula manga biyala tasam,
mu ni manga mu keta ilukuawurko terong i? Mena.
Manga mu kari bo kariimet nungumik mel mena alo nunga sangarso mu kuting te namurukko.
9 Awiriya nu munan den buring tuso,
mu Kaem noko ngatang me ikiokko.
Kaem noko ngatangara mu mel bo iwiwara iwita arigokko.
10 Kari nu kariimet diram nunga kulok se kilek memek betemonko dagarok kereso,
mu nu kota aking ko dagarok kereso mu ningi tagurukko.
Bare kariimet munan diram la betesan, mu koma yawara tamonko.

11 Kariimet nungumik mel suen biya ago, mu nuna nunga ikia aromemek ko iwita nunumi ikisan.
Bare kari kumik mel mena, bare nu mel ningo diram tutera ko ikia nukote aniso,
mu nu kari uwuta nunga munan ninguru ko iki saposo.
12 Tom kariimet ningo ningo sokel ago bagasan,
mu kariimet ninguru amilmilasan.
Bare tom kari memek alo ali sor ko bitua kari ko aratasan,
mu kariimet suen biya nunga nomotam ko yumusan.

13 Kari awiriya nu ko memek duap kaluwuso,
mu nu yawarakala bagurukko me terong.
Bare kari nu ko memek duap suen la wetang te balso, ale buring tuso,
mu asele Kaem gomang tuok ale ko memek siwurokko.
14 Pempem la KARI BIYA kuring karo tui, mu ni amilmil ago bagerko.
Bare ni sipiling laguruk se Kaem ko kuring bataguru, mu ni maingte tom memek arikko.

15 Kilek memek betera ko kari nu ali sor ko supuling ko baga se
kariimet nungumik mel mena mu nunga ira kutuwuso,
mu nu lion niaso kuring geragoso,
agi bear bo na kupuso ale geragoso wore turan.
16 Ali sor ko supuling ikia ningo bo nukote mena,
mu nu kariimet ninguru nunga ira kutuwuso ale mel yam ko nunga beteso.
Bare ali sor ko supuling ko ikia ningo se kariimet nunga mel tagira ko munan mu me ko kueso nunguningkiri,
mu nu kam maiya nuam ta bagurukko.
17 Kari nu kari bo moram se kueram, mu nu kilek beteram mu ko ikia moa laguruk,
se kariimet nomotam te yumu yumu laga nama tom nu kuerukko.
Kari umutang mu kari bo ta me sangukko.

18 Ni munan diram la bitar, mu ni yawarakala bagerko.
Bare ni munan memek bitar, mu ni tairatela memek arikko.
19 Kari nu ningam ura iluso, mu noko na suen biya naukko.
Bare kari ura duap duap ko nunguning mena mu ilu lagoso,
mu maingte kumik mel mena bagurukko.
20 Kari awiriya munan diram karo tuso, mu nu gomang amilmil te bagurukko.
Bare awiriya nu kumik mel suen biya ago bagurukko ninguru ko sail tagiso, mu memek taukko.
21 Ni kari nup ago se kumik mel suen biya ago mu la sangaru,
ale kari kituwura guat kumik mel mena mu me ira kutuwurko.
Bare ni uwuta betesam, mu ni kari kumik mel ago wore mel ningo kisokko wore ko ni uwutata betesam.
22 Kari kota ko mel guramuwara, mu nu tairatela kari kumik mel ago ko aratukko sail tagiso.
Bare nu maingte kari kumik mel mena ko aratukko mu nu me ko ikiso.
23 Ni kari bo munan diram bitirukko due ilup,
mu nu ni ko ko ninguru amilmilurukko.
Munan umutang mu gomang kulukua ko kilek mu kiaram.
24 Kari nu nuamnuet nongote melmasak tere naso ale balso, “Ani kilek memek me beterem,” maso,
mu nu kari melmasak maguwusan silatasan wore nunga bo.
25 Kari nu ko ikia melmasak suen biya giokko kueso,
mu noko munan mu te kariimet saki nongomang ninguru magoso.
Bare kari nu KARI BIYA ko gomang ningi nunguning aso,
mu nu yawarakala baga se mel suen biya ago bagurukko.

26 Ni keta ka ikia gemang la karo tuiko, mu ni ikia ningo bo nikate mena.
Bare ni kari ikia ningo nongote aniso mu nunga kausa den karo tui, mu ni yawarakala bagerko.
27 Ni kariimet nungumik mel mena ka mel sang pagaru ale nungaru,
mu ni mel bo ko me tukunang erko.
Bare ni motam sisira iwita kariimet nungumik mel mena mu me nunga sangaru,
mu kariimet saki den memek te ka manarmonko. ^{▼▼Pro 28:27 Kariimet nungumik mel mena nunga saonga: Pro 11:24-26; 14:20-21, 31; 19:17; 22:9; 28:27.}
28 Tom kari memek bitawara ali sor supuling ko aratasan,
mu kariimet suen biya nononga ko yumu gilingisan.
Bare tom kari memek alo umutang kuesan,
mu kariimet diram mu yawarakala sokel ago bagasan.